Rasista orðið andlitslitaður

Heil og sæl kæru lesendur nær og fjær. 

 

Ég er í dag bæði menntaður og starfandi myndmenntakennari. Það hefur oftar en einu sinni sprottið upp sú umræða meðal minna nemenda um orðið "andlitslitaður". Í dag er íslenskt samfélag orðið aþjóðasamfélag með íbúa sem koma víðsvegar að úr heiminum. Það var því niðurstaðan eftir góðar umræður að við þyrftum að taka upp nýyrði yfir andlitslitaðan. Ef að öll andlit og þeirra litir myndu heita bara andlitslitaður þá væri brúnn, gulur, hvítur, svartur, rauður og bleikur litir sem við myndum kalla andlitslitur" - þetta er alveg dagsatt og hversu ruglandi væri það nú ef allir litir hétu það sama. ,, Viltu rétta mér andlitslitaðan?" ,, Nei ekki þennan heldu hinn, nei hinn, nei hinn, já einmitt þennan.

Því andlit eru jú margskonar, bæði í lögun og lit. Þegar þessi umræða spratt upp fór ég að hugsa hvernig ætli sé að vera Íslendingur með dökka húð sem tónar út í brúnann og heyra þetta orð andlitslitaður. Ég hugsa að ég sendi póst til þeirra sem sjá um þáttin orðbragð og biðji þau um að taka þetta fyrir. Það væri gaman að heyra uppástungur ykkar. Hvað gæti andlitslitaður kallast annað?

 

Það er skemmtilegt og ángæjulegt að heyra unga krakka tala af áhuga um þættina orðbragð. Þessi þáttur var orðin tímabær og flott hjá stjórnendum þáttana að ná til svona breiðs hóps. Þetta er rætt af ungum sem öldruðum. Það er að sjálfsögðu ánægjulegt hversu góð tök á ensku ungafólkið er að ná en á hinn bóginn er það enn þá sorglegra þegar þau eiga erfitt með að nota sitt tungumál til að útkýra eða segja frá. Við eigum svo fallegt tungumál sem er bæði orðið gamallt og talað af fáum í heiminum. Ég vona að fleiri hlutir eins og þættirnir orðbragð fari að koma á markað. 

Á íslensku má alltaf finna svar
og orða stórt og smátt sem er og var,
og hún á orð sem geyma gleði´ og sorg,
um gamalt líf og nýtt í sveit og borg.

Á vörum okkar verður tungan þjál,
þar vex og grær og dafnar okkar mál.
Að gæta hennar gildir hér og nú,
það gerir enginn - nema ég og þú.